Carcan Paksi Titiran 02

lontar indik paksi titiran antuk sang druwé

Deskripsi uah

Bahasa Indonesia uah

Carcan adalah teks yang menguraikan berbagai ciri dan jenis suatu subjek tertentu, umumnya dengan arti dan pengaruh baik-buruknya bagi manusia. Carcan Paksi Titiran menguraikan tentang macam-macam jenis burung titiran (Geopelia striata) yang dikenal sebagai burung perkutut dalam bahasa Indonesia.

Lontar ini selesai ditulis pada tahun śaka 1907, setara dengan 6 September tahun masehi 1985.

Bahasa Inggris uah

Carcan is a text that classify various properties and kinds of a certain subject, usually with their symbolic meaning and effect for humans. Carcan Paksi Titiran classify various kinds of titiran bird (Geopelia striata), also known as perkutut in Indonesian, a dove often kept as pets in Bali and Java due to their pleasant cooing calls.

This manuscript was completed on śaka year 1907, equivalent to 6 September 1985 AD.

Naskah uah

Carcan Paksi Titiran 02 (1985)
129Carcan Paksi Titiran 02

[ 1 ][PERPUSTAKAAN
KTR.DOKBUD BALI
PROP.BALI
K/IV/1/DOKBUD
Nama/judul: -Carcan Paksi Titiran
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb.
Asal : Tista, Abang, Karangasem.-
K.46 169 / 84-85]
[1 1A]
[Nama/judul: -CARCAN PAKSI.-
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb.
Asal : Tista, Abang, Karangasem.-] [ 2 ][1 1B]
1
//0//ᵒaum̐ᵒawighnāmastu//0.nihān·caŕcchāniŋpakṣititiran·.yanhanapakṣiwulunyaklawu,ᵒikabcik·,pakṣibhaṭāramahai
śwara,ṅa.0.pakṣikadiskaŕtuñjuṅebhiru,rupanbulunñane,hapasgaru,ṅa.0.yanpakṣiputiḥbuluneriŋbabokoŋñaneriŋtṅĕ
n·,bcik·,pakṣinhidābhaṭāramahādewā.0.yanhanapakṣimaśanñaneputiḥ,siwak·sikṣik·,ṅa.bcik·.0.yanpakṣi
barakmatanñane,kampidñaneputiḥ,kukunñaneputiḥ,kadibulunlubak·babokoŋñane,ñcik:hikāmaweḥsuka,kapujiriŋ
[2 2A]
himanuṣāsami.pakṣinhidabhaṭārawiṣṇu,ṅa.0.yanhanapakṣiputiḥmulus·,bcik·,hikāṅgawewr̥ĕddhiniŋpaṅankinum·,pakṣinhi
dābhaṭārabrāhmā,ṅa.0.yanhanāpakṣiklawubulunñanesami,bcik·haṅgemahubuhubuhan·,pakṣinhidābhaṭārarūdrā,
.0.yanhanapakṣitĕṅgĕkñanegdhe,buluntĕṅgĕkñanemasawaŋwilis·,taṅkaḥñanegdhe,ᵒikābcik·,pakṣinhidābhaṭāraśa
ṅkara.0.hanāpakṣikucap:hitik:hitikñane,bcik·,purajita,ṅa.hanapakṣiputiḥjambulñane,bcik·,panaribĕk·, [ 3 ][2 2B]
2
ṅa.0.hanāpakṣikaditekoreliṅĕbaŋ,maṅkanatiṅkahiŋgunṇanya,bcik·,makraṇasugiḥ,syakibaja,ṅa.0.hanapakṣika
dipal̥medewekñane,bcik·,manuslikā,ṅa.0.yanhanāpakṣiputiḥkukunitikitikñaneriŋtṅĕn·,bcik·,kpĕl·,ṅa.0.
yanhanāpakṣimamuñiriŋwṅineñalaḥmasaṣā,hayucipṭāmaṇik·,ṅa,bcik·.0.hanapakṣimasawaŋjnaŕbulunāwaknya,kaṅentu
ktuknya,hul̥shipuneyayu,maswarasugiḥsakiŋholiḥhipyan·.kumaligiŕ,ṅa.0.yanhanapakṣidrupadoyanmaswaraniŋkala
[3 3A]
niŋwṅi,hayu,katkaniŋsanaktā,tūmuni,ṅa.0.yanhanapakṣimatmukaluŋnyakabeḥ,bcik·,hapuharawr̥ĕddhiśantanā.pujarita.0.ya
nhanapakṣimahikut·,16,hayu,ṅilaṅaniŋmalāsaŋṅubuhin·.0.yanhanāpakṣipramaṇanyatūŕñpĕk·hawaknyatanpasedā
kukunyaputiḥ,hayu.0.yanhanāpakṣitaṅkaḥñaneptak·,barak·sukunya,bcik·.0.yanhanāpakṣi,bahoŋñaneha
gĕŋtanpasamā,tkaniŋswaranyāgĕŋ,hantĕgṅatĕṅkuŋ,liṅgāmeṣi,ṅa,rahayupakṣiᵒikā.0.yanhanapakṣitĕgtĕgṅatĕṅkuŋ,ṅawinaŋ [ 4 ][3 3B]
3
rahayuhikā,pagĕḥyayaśa,ṅa.0.hanāpakṣiputiḥbatisñane,nasimanwenaŋ,ṅa.0.hayuhikā.0.yanhanapakṣiputiḥriŋ
binbinane,bcik·.0.yanmamuṅkul·sikṣiksukunyarawuḥkahitikitik·,taliwaṅsi,ṅa,bcik·.0.yanhanapakṣiswara
nñanemlaḥ,jnĕṅejle,punikamapuharabcik·.0.yankālaniŋmapikat·,yanapakṣihikārawuḥñanesakeŋtṅĕn·,balyanpra
maṇa,ṅa.yansakiŋkiwā,balyankasunyaparamanā,ṅa,bcik·.0.yanṅar̥pinpapikat·,bhaktisampūŕṇnā,ṅa,bcik·.0.yan·
[4 4A]
ṅurininpapikat·,tunduŋmusuḥ,ṅa,hayu.0.yanpakṣitkaṅuṅkulinpanataran·,rajyamalalaḥ,ṅa,ᵒikābcikdhahat·.0.ti
ṅkahiŋpakṣipapikat·,yanwahukaparen·raris·ṅtoŕmasik·sikan·,mwaḥṅr̥ĕtĕknaṅadaḥ,tuktukñanemulisaḥ,ᵒikāpapikat:hayu
dampukan·.0.yanhanapakṣibulunhalisnyaputiḥ,mlaḥ,ṅa,pāñjiskaŕ.0.yanhanāpakṣitukuŋliñjoŋnya,ᵒikagaguṇanriŋhanak·
magawemr̥ĕtiwi.0.yanhanapakṣituktuknyapañjaŋbatisñanebarak·,kukubantĕŕ,bulun·trasebarak·,bcik·,pakṣinhi [ 5 ][4 4B]
4
bhaṭāragurū,dr̥ĕwewwaṅulahiŋhadagaŋ.0.gnahaŋriŋdulu,sikaṅin·.0.yanhanāpakṣigdhelantaŋbatisñane,hawaknyapañjaŋ,mwaḥ
babokoŋñanehagöŋ,pakṣinhidabhaṭārawiṣṇu,mapuharasukarahayu,lantaŋtuwuḥ,hakeḥhanak·tr̥ĕṣṇa,risaṅadr̥ĕwe.0.ya
nhanapakṣimakukuputiḥmakasami,rawwiŋmatannyaputiḥ,pakṣinhidābhaṭāraśiwā,bcik·.0.pakṣisigaŕsikṣiknyaslagawilaḥ
,bcik·.0.yannyatumbuḥbuluriŋsikṣiknya,bcik·.0.yanhanapakṣigdhesukṣuknya,masruwetkuniŋmatanya,masawaŋñlĕm·bwi
[5 5A]
kbulunne,bcik·,peñjoŕmas·.ṅa.0.yanhanapakṣisawaŋputiḥbulunñane,gdhepatuknya,bcik·.0.yanhanapakṣigaṅgaspaṅa
dĕgnya,bcik·,mapuharanmusukarahayusaṅadr̥ĕwe.0.yanhanapakṣiputiḥbulunñanedikebot·,sandaŋbkĕl·,ṅa,sukarahayu
nmusugiḥsaŋmaṅiṅū.0.yanhanapakṣiputiḥbulunbawoŋnyariŋtṅĕn·,śribhakta,ṅa,pakṣinhidābhaṭāriśri,wnaŋwwaṅadagaŋmanr̥ĕwyā.0
.yanhanāpakṣibawakṣukunya,nāṅhiŋsukunegdhe,kukunyaputiḥ,miwaḥpatuknyagdhe,swaranyaṅatĕṅkuŋ,tis·,ṅa.0.yanha [ 6 ][5 5B]
5
nāpakṣisukunyatigul·,saneriŋkiwā,śrībhakta,ṅa,wnaŋhinaṅūriŋwwaṅaṅulakulak·,maphalasugiḥ.0.yanpakṣiputiḥkatiḥ
bulunsipaḥnya,manukbhaṭāriśri,wwaŋtanimakadr̥ĕwe,tisphalanya,suŋsuŋguyu,ṅa.0.yanpakṣibariḥsikṣiksukunyamaroṅa
neḥ,halapĕn·,ṅa.hasiŋkinaŕyyariŋsaŋmaṅiṅū,maphalahayu.0.yanpakṣisawup·jrijinliñjoŋnya,tis·,rahināsanada,ṅa
.0.yanpakṣinemaswaratitiŕbilaŋwṅine,ñandaŋhubuḥhin·,ṅawepañjaŋyuṣakaŋmaṅiṅū,ᵒiwāśuddhā,ṅa.0.yanpakṣi
[6 6A]
putiḥbulunpañjawatnejumahan·,kadidawun·clagilumbaŋñane,ᵒikāpakṣinidābhaṭārawiṣṇu,ṅa.padariṅanribĕk·,ṅa,yan·
npakṣineputiḥhakatiḥbulunñane,hasiŋmaṅiṅū,glissugiḥ,tlagāṅĕmbĕŋ,ṅa.yanpakṣi,hatĕp·bwikñanebtenan·binbina
n·,duhuranbinbinan·,woṅadagaŋwnaŋmaṅiṅū,widagdhasapakur̥madwalawli,sudriweṣya,ṅa.0.yanpakṣibwik·kampidnya,sukunya
slĕm·,taṅkaḥñanegdhe,mwaŋsocanyāgöŋslĕm·,mwaṅhawaknyāgöŋkatkeŋmuninyāgöŋ,bcik·,wwaṅataniwr̥ĕddhimaṅiṅū, [ 7 ][6 6B]
6
pakṣi,cintāmaṇi,ṅa.yanputiḥduwuŕbulunbawoŋnyasalambā,sandaŋbkĕl·,ṅa,wnaŋdr̥ĕwoṅatanin·,mwaŋhaṅgen·papika
t·wnaŋ.0.yanpakṣimatmukaluŋnya,patpat·wyadinlalimā,manuk:hidābhaṭāraiśwara,woṅadagaŋwnaŋmaṅiṅū,ṅawetisrahayu,suŋ
suŋguyu,ṅa.siwakṣikṣiknyamakarwarwa,malihi,halapĕn·,ṅa.sagawentāholiḥhamriḥ.śrimuliḥ,ṅa,yan·pakṣijarijinñari
mpusneriŋsukutṅĕn·,tisphalanyā.0.yanputiḥnakanyariŋtṅĕnsaneriŋṅuri,siŋmaṅiṅūhikā,siddhipomaḥhomahanya
[7 7A]
tlagaṅĕmbĕŋ,ṅa.0.yanpakṣiputiḥdadanya,pakṣinhidābhaṭāraprameśwara,rahayu.0.yanpakṣimatmukaluŋnyariŋsoŕmwaŋriŋluhūŕ,wwaŋ
ṅadagaŋyogyamaṅiṅū,saŋwikuhugāwnaŋddr̥ĕthyā.0.yan·cikup:hikuḥnyakalaniŋmakuwoŋ,puṣpañjali,ṅa,saŋwikuyogyamaṅiṅū.0.
yanpakṣibariḥsikṣiknya,tigaŋwilaḥ,patpatkuniŋ,tdhunan·phalanya,haṅgenpapikat:hayu,barubuwan·.0.nagaśeṣa,ṅa,manu
kirasaṅatawaŋriṅajñānā,manukirabhaṭārawiṣṇu,mwaŋsaŋratu,yogyamaṅiṅū,wwaṅadagaŋwnaŋjugāṅiṅū.0.yanpakṣi,mahikuḥ [ 8 ][7 7B]
7
wilaḥnya,16,lambā,siŋmaṅiṅū,sukārahayu.0.yanpakṣihagöŋhawaknyatkeŋsiraḥnya,dawawulunya,muludadanya,manmukaluŋnya
kabeḥ,norapgat·pgat·,sukunyabaŋ,putiḥnakanya,lumbuŋṅinĕb·,ṅa.rahayutmĕnikā.0.kuniŋyanhanāpakṣikadyāhayam·
wiriwulunya,ᵒikāmanukbhaṭārabrāhma,saŋmaṅiṅūsukarahayumaṅguḥlabhā.0.yanpakṣiholahiŋmanulup·,pūŕṇnasuka,
ṅa.rahayuhikā.0.yanpakṣi,hantukñoloŋ,wwaŋpurāṣṭa,ṅa,dūŕlakṣaṇaᵒikā,kawon·.0.yanhanapakṣimunipiŋ
[8 8A]
tiga,riŋkālaniŋlatri,ᵒikamapuharahayu,tankatamaniŋduṣṭadūŕjjanā,kulkulamuṣṭi,ṅa.0.yanpakṣiwulundadanyabiru,ni
lākatan·,ṅa,pakṣinhidābhaṭāraprameśwara,rahayusiŋṅadr̥ĕwe.0.pakṣiklawuwulunnya,rājamulya,ṅa,rahayutmĕn·.
0.yanpakṣi,baŋsukunya,putiḥnakanyā,hagöŋwinwinanyā,muninyagöŋ,ᵒikāmanuk·hidābhaṭāragurū,haweḥraha
yuwwaŋmaṅiṅū.0.ᵒitiṅayabaŋsasayut·,ma,ᵒaum̐bayupinakasasantun·,śabdhapinakāṅatūraŋ,ᵒidhĕp·pinakānampi [ 9 ][8 8B]
8
ᵒam̐,ᵒum̐,mam̐,ᵒaum̐,ᵒidhĕpku,muliḥkasaŕwwatumuwuḥ,ᵒisinemuliḥkabumi,gtiḥmuliḥkayehe.ᵒom̐sampūŕṇnayanamaswahā.0.
||ᵒitiwawilaṅansikṣik·pakṣi,sakiŋluhuŕṅawitin·ṅawilaŋ.lwiŕnyā.śrī,ᵒaŕtthā,labhā,manuk·,manuṣya,susaḥ,dewwā,
rākṣasā.yanyatibawawilahanyāriŋśrī.riŋjinĕŋgnaḥnya,yantibariŋᵒaŕtthā,riŋgdhoṅumaḥgnahaŋpakṣiᵒikā.yanriŋlabhātibanya,
riŋpadwadwalan·gnaḥnya.yantibariŋmanuk·riŋkukuraṅan·ṅgonya.yantibariŋmanuṣya,haladahat·,hayumaṅiṅūpakṣihikā.0.
[9 9A]
yantibāriŋśusaḥ,halātmĕn·,tanpasaḥprihatisaŋmaṅiṅūpakṣimaṅkanā.0.yantibāriŋdewā,riŋsaṅgaḥgnaḥnikā.0.ya
nriŋrākṣasariŋbadāgnaḥnya,haladahatriŋmanuṣā.0.nihandewaśāṅgawebadan·,kucit·,riŋdinā,wr̥ĕ,pa,tambiŕ,hayu.0.sasa
pan·ṅawit·ṅajaḥsampi,ma,heliŋheliŋ,gumikaya,janihakoŕ,madanhidombā,ᵒiṅĕtaŋpaṅūbhayā,namu,hanikulintā,yugā
namunamamādaniṭindiḥ.0.||ᵒiticaŕcchāniŋpakṣikitiran·,lontaŕdr̥ĕwen·himadhedawuḥ,sakiŋkṣimpaŕklod· [ 10 ][9 9B]
9
pĕŕbkĕlan·pidpid·,kacamatan·habaŋ,karaṅhasĕm·.tindhunholiḥhiwayan·gtas·,magnaḥriŋkiduliŋpasaŕhutaḥmenak·deśatiṣṭā,
kacamatan·habaŋ,karaṅhasĕm·.nāṅiŋpaṅegeŕpakṣipapikat·tankasūrātaŋhiriki,dwaniŋlontaŕhipunesāmpunrusakbubukan·tansi
ddhāhantukṅawacen·.hasapunikātal̥ŕnunaspaṅampurariŋsaṅamawoslontaŕpunikiswecāṅawaḥhuwuhin·maṅdhamakeras·kruṇaliṅgā
deniŋndhudlontaŕhinanhipunsāmpunkadisarusasuratanehantukbubukan·,kadulurin·katunan·manaḥsakaditityaŋṅerasaŋli
[10 10A]
10
ṅganipun·.puputkasurātdhinākāla,śu,ᵒu,laṅkiŕ,titi,paŋ,piŋ,6,śaśiḥkatigā,raḥ,7,tĕṅggĕk·windhu,ᵒiśakawaŕṣa,1907.0.
taṅgalmaṣehi,6,septembĕŕ,1985.0. [ 11 ][10 10B]
(empty)